Bij een comfortabel huis hoort een fijne atmosfeer. Daarbij is luchtvochtigheid een belangrijk onderwerp. Alle ins en outs over luchtvochtigheid in huis zijn te lezen in dit artikel.
Wat is luchtvochtigheid?
Als we het over luchtvochtigheid hebben, praten we over de relatieve luchtvochtigheid: de hoeveelheid waterdamp die de lucht bij de heersende temperatuur bevat. Kortom: hoe vochtig het is. De luchtvochtigheid hangt af van de luchtdruk en de temperatuur: warme lucht (hogere temperatuur en hoge luchtdruk) kan bijvoorbeeld meer water bevatten dan koudere lucht.
De luchtvochtigheid in huis is erg belangrijk. Als deze niet juist is, kan dat voor een ongezond leefklimaat zorgen. Ongemerkt krijg je last van lichaamskwaaltjes, muffe luchtjes in huis en ook de meubels, vloer en muren kunnen eronder gaan lijden. Belangrijk dus om te weten hoe je hier goed mee om moet gaan.
Waar komt luchtvochtigheid vandaan?
Luchtvochtigheid heeft alles te maken met het dauwpunt. Het dauwpunt is de temperatuur waarbij waterdamp condenseert door afkoeling van de lucht. Als de lucht het dauwpunt bereikt, is de lucht volledig verzadigd met water. Dit betekent 100% luchtvochtigheid. Deze volledige verzadiging is te merken als er nevel, mist of dauw vormt in de lucht.
Hoe wordt luchtvochtigheid in huis gemeten?
De luchtvochtigheid meet je met een haarhygrometer. Hierbij wordt gekeken naar de lengteverandering van een ontvette mensenhaar; deze wordt langer als de relatieve vochtigheid toeneemt. Deze lengteverandering wordt vervolgens overgebracht naar een wijzer, die de vochtigheid aangeeft. Er zijn allerlei digitale haarhygrometers, die de vochtigheidsgraad zeer nauwkeurig meten.
De luchtvochtigheid in huis vaak met een weerstation gemeten. Met dit apparaat wordt naast de binnen- en buitentemperatuur, tijd, dag en datum ook de luchtvochtigheid gemeten en weergegeven. Luchtvochtigheid meet je in huis ook wel eens met een hygrometer gemeten. Deze geeft dan de relatieve luchtvochtigheid aan in procenten. Als deze tussen de 40-60% ligt, zit het goed.
Een haarhygrometer is een meteorologisch meetinstrument: een instrument om weer- en klimaatveranderingen te meten en zo hieruit verwachtingen op te kunnen stellen. Wil je meer lezen over de verschillende meetinstrumenten die er zijn? Lees dan meer over de meteorologische meetinstrumenten van KNMI.
Luchtvochtigheid meten zonder hygrometer
De luchtvochtigheid van buiten wordt in veel weerapps weergegeven: Buienradar, de Weer app van Apple en de Weather Pro app (voor IOS en Android) zijn voorbeelden van apps waarin de luchtvochtigheid in één oogopslag te zien is.
Wat is een normale, goede luchtvochtigheid?
Hier in Nederland varieert de relatieve luchtvochtigheid buiten enorm, van minder dan 20% tot 100%. Hierbij is er een gemiddelde van 80-85%. In de herfst en winter schiet het daar meestal bovenuit door de regen en natte sneeuw die dan valt. De lente en zomer meten de laagste waarden en een gemiddelde van 70%.
Wat is een goede luchtvochtigheid voor in huis?
Zoals al eerder benoemd, is de ideale luchtvochtigheid een hoeveelheid van 40-60%. Nu is de luchtvochtigheid niet altijd op dit ideale niveau: soms is het te laag en soms te hoog. Beide scenario’s kunnen problemen veroorzaken:
- Te lage luchtvochtigheid: een te lage luchtvochtigheid kan zorgen voor klachten zoals geïrriteerde luchtwegen, gebarsten lippen, droge ogen en soms ook huidklachten. Niet alleen voor ons mensen, maar ook voor onze leefomgevingen is een te lage luchtvochtigheid niet goed. Veel huizen bevatten hout en in een lage luchtvochtigheid kan dat hout gaan barsten en scheuren, want hout krimpt als gevolg van uitdroging.
- Te hoge luchtvochtigheid: ook een te hoge luchtvochtigheid veroorzaakt problemen. Denk hierbij aan schimmel, houten meubels, vloeren en kozijnen die uitzetten en dat er meer gestookt moet worden. Het kost namelijk meer energie om vochtige lucht warm te maken.
Wanneer je je in één van deze situaties bevindt, is het fijn om te weten hoe dit opgelost kan worden.
Hoe luchtvochtigheid verlagen?
Er zijn een aantal manieren waarop je luchtvochtigheid kunt verlagen:
- Zorg voor ventilatie: de nummer één oorzaak van een te hoge luchtvochtigheid is te weinig ventilatie. Met een ventilatiesysteem kan je meer ventileren.
- Maak gebruik van afzuigsystemen: deze zijn vooral relevant om in de keuken en de badkamer te plaatsen. Het heeft vooral effect om deze dan aan te zetten op momenten dat er vocht verdampt. In de keuken bijvoorbeeld tijdens het koken en in de badkamer tijdens het douchen.
- Kook zo min mogelijk water tijdens een vochtige dag: de stoom die het koken veroorzaakt wordt opgenomen door de lucht. Deze stoom komt dan bovenop de al vochtige lucht, waardoor de lucht nog vochtiger wordt.
- Kleding in de droger in plaats van ophangen: wasgoed is bron van vocht en door deze op te hangen, zorg je voor een hoger luchtvochtigheidspercentage. Het werkt daarom beter om de kleding in de droger te doen of buiten op te hangen.
- Koudere en kortere douches: warme douches zorgen voor veel vocht in de lucht. Door koude of kortere douches te nemen kan het aantal vocht in de lucht juist verminderen.
Hoe luchtvochtigheid in huis verhogen?
Als je juist problemen hebt met een te lage luchtvochtigheid, komen er nu zes tips die zullen helpen om de luchtvochtigheid te verhogen:
- Zet een raam open: een goede ventilatie kan er juist voor zorgen dat er een optimale luchtvochtigheid ontstaat. Verse buitenlucht zorgt daarbij ook voor meer vochtige lucht in de ruimte. Dit kan je goed verzorgen door in de winter je huis alsnog te laten luchten, bij voorkeur op nattere winterdagen.
- Koop een luchtbevochtiger: dit is een apparaat die de luchtvochtigheid in huis tussen de gewenste 50-60 procent houdt. Vier voorbeelden van luchtbevochtigers zijn:
- Ultrasone luchtbevochtiger: deze versie stoot via trillingen onder water waternevel uit.
- Koud-waterverdamper: hierbij wordt er geventileerd langs een nat element, waardoor er natuurlijk verdamping ontstaat.
- Stroombevochtiger: met dit apparaat wordt er water opgewarmd, waarvan de stoom daarna de ruimte ingeblazen wordt.
- Luchtwasser: deze luchtbevochtiger bevochtigt en reinigt de lucht door middel van filters en roterende schijven in een waterreservoir.
- Plaats luchtzuiverende planten in huis: sommige planten werken luchtzuiverend. Het zuiveren doen de planten op twee manieren: manier één is dat ze schadelijke stoffen opnemen via de bladeren. Die stoffen breken vervolgens af in de wortel van de plant. Manier twee is dat deze planten CO2 omzetten in zuurstof en zelf waterdamp produceren.
- Emmertjes met water in huis neerzetten: door de warmte in een huis zal het water verdampen. Daardoor neemt de luchtvochtigheid toe. Ook bestaan er speciale bakjes die gevuld met water aan de radiator gehangen kunnen worden.
- Douchedeuren open laten staan na het douchen: meteen na het douchen is er nog veel waterdamp aanwezig die de luchtvochtigheid kan verhogen. Door gelijk na het douchen de douchedeur open te zetten komt deze waterdamp in de lucht van het huis, waardoor de luchtvochtigheid vanzelf verhoogt.
- Verwarming niet vergeten uit te zetten: de centrale verwarming is de grootste factor in huis die zorgt voor droge binnenlucht. Het is daarom verstandig om de verwarming uit te zetten op momenten dat je weg bent van huis. Een extra winfactor is dat je ook op de energiekosten bespaart wanneer je dit doet!
